MUSORGSKY là một trong những nhạc sỹ xuất sắc nhất trong Nhóm khoẻ ( nhóm 5 người BALAKIREP, X.A.KIU, RIMSKY-KORSAKOV, MUSORGSKY, BORODIN ), là nhà soạn nhạc hiện thực vĩ đại của Nga và cả thế giới.Đây là một trong những tác phẩm tầm cỡ thế giới có nhiều nét hiện đại và là một tác phẩm biểu hiện lớn vô cùng sinh động. Toàn bộ là một tổ khúc gồm 10 khúc nhạc dạng Rondo. Mỗi khúc nhạc là một bức tranh độc lập về điệu tính cũng như nội dung, được gắn kết với nhau bởi một đoạn nhạc chen lấy từ khúc nhạc mở đầu, làm cho tác phẩm vừa thống nhất vừa biến hoá rất đa dạng, có thể thoả mãn ngưòi vốn thích những tiểu phẩm nhỏ thú vị lẫn người ưa những tác phẩm lớn.
Đoạn mở đầu là một sáng tạo rất độc đáo mà MUSORGSKY gọi là chủ đề Dạo chơi trong phòng triển lãm, khúc dạo chơi rất gần gũi với dân ca Nga được nhắc lại nhiều lần trong suốt bản nhạc nhưng mỗi lần xuất hiện lại với một mầu sắc riêng, tương ứng với cảm xúc khác nhau của tác giả sau khi xem mỗi bức tranh, lúc vui tươi hưng phấn, lúc buồn bã suy tư.
Về các khúc nhạc đây là một tập hợp rất phong phú đa dạng:
Số 1 Quỷ sứ Tiểu phẩm phác thảo một đồ chơi bằng gỗ hình con quỷ sứ nhỏ của Hacman. Con quỷ có bề ngoài xấu xí và nội tâm đau khổ giằng xé, được nhạc sỹ thể hiện qua những âm thanh gẫy khúc, tiết điệu bất thường vội vã. Lúc thì ngân dài lúc lại nhảy đột ngột. Cái hay là ở hình tượng âm nhạc tiếp sau, nội tâm của con quỷ được nhấn mạnh, người ta như nghe thấy nó đang rên rỉ, thét lên những tiếng kỳ quái như muốn vươn lên thoát khỏi hình hài quái dị của mình, nhưng cuối cùng không thể nên lại rên rỉ, than thở thất vọng.
Tiếp theo là khúc ?oDạo chơi? được nhắc lại nhưng có lẽ những suy nghĩ về số phận của con quỷ gỗ đã khiến tác giả dạo bước với một tâm trạng trầm tĩnh và suy tư hơn ban đầu. Số 2 Lâu đài cổ Đây là một bản Romance chính hiệu, hơi hướng đồng quê buồn bã. Giai điệu du duơng uyển chuyển trên một cái nền ( phần đệm ) trầm trì trục gợi nên quang cảnh lâu đài cổ kính thời trung thế kỷ với một nghệ sỹ hát rong đang ca lên những khúc nhạc trữ tình sáng sủa thơ mộng
Khi giai điệu du dương cuối cùng vừa dứt, khúc ?oDạo chơi? vang lên đột ngột đầy hứng khởi hân hoan, như thể khung cảnh thơ mộng vừa qua đã xua tan những suy nghĩ buồn rầu của nhạc sỹ. Số 3 Trong vườn Tulơri Bọn trẻ đang chơi đùa, không có những hình ảnh cụ thể mà đây chỉ là một bức tranh sinh hoạt vui vẻ chỉ gợi lên cái không khí sôi nổi hào hứng với những tiếng chí choé tranh dành nhau của bọn trẻ khi chơi
Bức tranh thứ 4 miêu tả một chiếc xe Buđôlư - chiếc xe chở đồ kiểu Balan do mấy con bò đang kéo lên dốc một cách nặng nhọc. Những hợp âm nặng nề ở tay trái diễn đạt sự vận chuyển khó khăn của chiếc xe.Giai điệu giản dị hồn nhiên gần với dân ca ngày càng dồn dập mạnh mẽ dần lên như những nỗ lực leo dốc ( Em rất thích đoạn nhạc này vì cũng có thể hiểu khác đi, đây không chỉ là một cuộc vượt dốc mà còn giống như một con người đầy nghị lực đang kiên trì cố gắng vươn lên hoàn cảnh không biết mệt mỏi ).
Khúc ?odạo bước trong phòng triển lãm? tiếp sau lại lắng xuống chậm giãi và mơ hồ nhưng dần dần rõ ràng, sáng tỏ.
Số 5 Vũ khúc của bầy gà con Tiểu phẩm này đuợc gợi ý từ phác thảo của Hacman cho vở Bale ?oTrinba?, bức tranh vẽ những chú bé đang bận những bộ đồ hoá trang gà con quá khổ rất ngộ nghĩnh. Đây là một khúc Scherzo đặc sắc bằng những nét láy. Tương phản với h>nh ảnh bầy g. con thật vui nhộn ở trTn Số 6 Hai người Do Thái giầu v. nghčo lại l. những suy tư về thân phận con người v. xă hội. Chân dung của 2 ngư^i Do Thái được đặc tả độc đáo và khác biệt, qua đó cũng thấy được tình cảm của nhạc sỹ dành cho những ngưòi khốn khó.
Nguời Do Thái giầu được hiện lên bằng những nét nhạc mạnh nhấn mạnh rõ vào từng âm, chậm giãi với tiết tấu thất thuờng thể hiện sự hách dịch ngạo nghễ của hắn ( Em còn thấy hắn rất là to béo nữa cơ he he !!! )
Hình ảnh của người nghèo lại khác hẳn. Sự láy lại của một âm thanh với đường nét giai điệu đi xuống miêu tả sự run rẩy yếu đuối của kẻ nghèo hèn.
Cả 2 chủ đề trên được quyện lại với nhau ở đoạn sau như một cuộc đối thoại giữa 2 nhân vật
Số 7 Chợ Limôdơ Tiểu phẩm này miêu ta cảnh một thành phố nhỏ ở miền Nam nước Pháp, nơi vốn tràn ngập ánh nắng mặt trời và sóng biển rì rầm, còn con người thì hoạt động tấp nập. Giai điệu đoạn này rất sôi nổi, càng về cuối âm thanh vang lên càng nhanh và gấp gáp và đột nhiên đứt quãng ... như thể nhạc sỹ đã quá mệt mỏi với những cảnh tượng sô bồ, ồn ào náo nhiệt nên liền vội vã quay đi nơi khác.
Số 8 Hầm mộ Bức hoạ mầu nước của Hacman vẽ cảnh một hầm mộ cổ kiểu La mă ở Pari xưa. Ở đoạn đầu âm thanh ở âm vực trầm, nặng nề xen kẽ với những âm thanh nhẹ, mỏng manh tạo nên những hợp âm không ổn định thể hiện sự trầm tư suy nghĩ về cái chết và người bạn đã mất của nhạc sỹ.
Số 9 Chiếc lều chân gàcủa mụ phù thuỷ Babaiga Dựa trên bức vẽ phác thảo chiếc đồng hồ cổ chữ cái Xlavơ thay thế cho chữ số được cấu tạo trạm trổ theo phong cách Nga Đoạn nhạc này rất hay và thú vị như thể một điệu nhảy kỳ quái của chiếc lều và mụ phù thuỷ.
Số 10 Cổng lớn ở Kiev Tiểu phẩm này là phần kết của cả tập liên khúc, gồm 3 đoạn nhỏ, khá gần với chủ đề Dạo bước tạo nên sự thống nhất cao độ cho toàn tác phẩm và một cái kết hoàn toàn rực rỡ và lộng lẫy. Đoạn cuối này dựa trên bức phác hoạ đề án xây dựng cổng thành Kiev của Hacman
Ý kiến bạn đọc