Đây là một trong những “đứa con tinh thần” của tôi, bức tranh sơn dầu trên bìa carton, khổ A4, được thực hiện vào tháng 04 năm 2004 và được chọn đăng trên trang bìa của Tạp chí Sáng tác, Nghiên cứu Phê bình Văn học Nghệ thuật LANGBIAN số 47 (Hội Văn học Nghệ thuật Lâm đồng) cùng thời gian đó.
Đến năm 2014, thể theo yêu cầu của một người bạn, tôi đã “nhân bản” bức tranh thêm một lần nữa với kích thước khoảng gấp sáu lần trên nền vải bố sợi thô.
Tuy nhiên qua quá trình vẽ lại chính tác phẩm của mình, tôi mới nghiệm ra rằng dù có cố gắng đến mấy, phiên bản vẫn chỉ là phiên bản! Nghĩa là “cái hồn, cái duyên” nó đều ở cả bức vẽ đầu tiên rồi, còn bản chép lại lần hai hay lần ba, lần bốn…tất cả đều chỉ là sự thể hiện máy móc, sao chép thiếu cảm xúc!
Cho nên, theo quan điểm cá nhân của tôi, người làm nghệ thuật - bất luận là vẽ hay làm thơ, sáng tác nhạc… cần phải biết “vớ ngay lấy cảm xúc bất chợt ban đầu mới ập đến” để nắm bắt cho được cái thần, cái hồn của tác phẩm. Mọi hành động “vẽ lại, viết lại” về sau khi cảm xúc thăng hoa đã qua đi… đều trở nên gượng ép, nhạt nhẽo, vô vị!
Trên thực tế, rốt cuộc tuy bức tranh vẽ lại của tôi đã được bán với giá “dễ chịu” một cách tương đối mau chóng (nhờ sự giúp đỡ của người bạn - vốn cũng là dân Art), nhưng tôi vẫn cảm thấy yêu quý bức vẽ gốc kích thước khiêm nhường này hơn, vì đó là sự đong tụ cảm xúc khi tôi lần đầu tiên trông thấy đứa bé, trong một khung cảnh ấn tượng: đứa bé ngồi với mẹ của nó (một thiếu phụ khó đoán tuổi và qua trang phục với giọng nói không khó để nhận ra họ là người dân tộc thiểu số - sau đó tôi được biết họ thuộc tộc người Cill sống rải rác trên cao nguyên Lâm Đồng) trong một ngôi nhà cũ có cửa sổ thấp và rộng, ánh sáng lọt vào tràn trề, một thứ ánh sáng vàng mịn mỏng mảnh như giăng tơ xuyên thấu không khí lạnh vùng cao…Người mẹ ngồi cần mẫn gọt một loại quả lạ, có hình thù hao hao như quả lựu. Đứa bé chơi nghịch trên bậu cửa sổ xiên vênh với vài cuộn chỉ len màu lấm láp. Khi nó ngước lên nhìn tôi, tôi đã ngẩn người, thực sự xúc động bởi ánh nhìn của nó, một ánh nhìn trong veo và sâu thẳm, với đôi đồng tử nâu biếc lóng lánh ẩn chứa nhiều câu hỏi…Tôi lập tức muốn vẽ, muốn ghi lại khoảnh khắc cả bầu trời rừng núi bao la thu gọn lại trong một đôi mắt, một ánh nhìn thơ dại…
Tôi xin phép người mẹ và tôi đã vẽ chân dung bé đầu tiên, bức chân dung đơn sơ nhưng tràn trề cảm xúc của tôi…
Sau đó tôi còn vẽ thêm được vài bức ký họa màu nước và bút chì, bút sắt ngay tại chỗ, lấy cảm hứng từ ngôi nhà nhỏ nghèo nàn lẻ loi trên lưng chừng đồi với vạt rừng thưa thớt và hẻo lánh…Tôi vẽ cả hai mẹ con, vẽ cái cửa sổ đầy nắng, vẽ chòm cây phơ phất bên hiên nhà… Tiếc thay, tất cả số ký họa ấy đã bị hư hỏng sau một lần gặp “tai nạn nghề nghiệp” không lâu sau đó (đi vẽ thực tế, trượt chân ngã, đánh rơi chiếc cặp đựng giấy xuống dòng suối!) May mắn là bức chân dung “Em bé Cill” này được đựng trong một chiếc cặp khác nên vẫn an toàn.
Tôi yêu đôi mắt trẻ con, chúng toát lên vẻ thánh thiện và thơ ngây, với cái nhìn bao dung và yên tĩnh. Đúng là cửa sổ tâm hồn, nhìn vào đó người ta ắt sẽ mỉm cười vì cảm nhận sự bình yên, nhẹ nhõm, yêu thương…