Tình yêu cuộc sống
Tình yêu cuộc sống qua những bức tranh tường
Part 1. Tranh tường (Bích họa)
Chia sẻ một chút về nghệ thuật vẽ tranh tường...
Tôi không biết tại sao tôi chọn chủ đề này "mở hàng" đầu tiên cho chuỗi bài viết "Tình yêu cuộc sống" của tôi (chủ yếu là viết về cảm xúc cá nhân, không mang tính nghiên cứu học thuật)...Có lẽ chỉ đơn giản là vì trong thực tế tôi đang vẽ một bức tranh tường, tôi đang có cảm xúc, tranh tường giúp tôi cảm thấy yêu đời hơn, phấn chấn hơn...có lẽ chỉ vậy thôi)
Tôi đã từng đi qua nhiều thị trấn và làng mạc ở Pháp, một vài nơi ở Ý, tôi nhận thấy tranh tường có mặt ở nhiều nơi là không gian công cộng rộng lớn, không gian mở; ví dụ như bức vẽ về "cuộc đổ bộ Normandy" dưới chân một cây cầu vùng Bourgogne-Fanche-Comté, nơi con sông rẽ nhánh đến một bến tàu có du khách nhiều quốc gia tới lui nhộn nhịp...hoặc dọc đường vào thành Rome kỳ vĩ của nước Ý...không như ở Việt Nam mình, trước đây tranh tường chủ yếu hiện diện ở những không gian giới hạn trong các Cafe, các khu vui chơi giải trí khép kín (siêu thị, nhà hàng...) hoặc dễ thấy nhất là ở các trường Tiểu học, Mẫu giáo, Nhà trẻ...hoặc thi thoảng là ở nhà dân (trang trí nội - ngoại thất)...
Tuy nhiên cũng theo quan sát của tôi, tín hiệu tích cực là vài năm trở lại đây tranh tường đã bắt đầu "lấn sân" ra một số không gian công cộng với mục đích phục vụ cộng đồng dân cư như hàng loạt tranh vẽ trong các ngõ (hẻm) ở Sài Gòn, Hà Nội... hầu hết đã nhận đươc những phản hồi tích cực từ quần chúng, hoặc thậm chí có hẳn một "ngôi làng bích họa", "chịu chơi khoác áo tranh tường" và nghiễm nhiên biến thành một địa danh du lịch hấp dẫn (Làng chài Tam Thanh ở thành phố Tam Kỳ tỉnh Quảng Nam)...
Đặc biệt, trong những năm gần đây, các tác phẩm tranh tường khổng lồ mang đậm tính dân tộc của nữ họa sĩ - nhà báo Nguyễn Thu Thủy (tác giả ý tưởng "Con đường gốm sứ Hanoi Ceramic Mosaic Mural" nổi tiếng) và các đồng nghiệp, cộng sự cùng nhau thực hiện, từ công trình chào đón đại lễ 1000 năm Thăng Long - Hà Nội (bức tranh gốm nói trên) hoàn thành năm 2010, đã được Tổ chức Guinness thế giới công nhận là bức tranh gốm dài nhất thế giới - xấp xỉ 3,85km - đến các tác phẩm bích họa hoành tráng khác như:
- Bức "Vườn nhiệt đới Việt Nam" trang trí sân bay Đà Nẵng, phủ kín bốn mặt cây cột bê tông cao 7,4m, đường kính 6,4m, hoàn thành vào tháng 03 năm 2018, nhằm chào đón sự kiện Tuần lễ cấp cao APEC 2017;
- Hai bức tranh đầm sen khổng lồ có diện tích 360m2 - vẽ trên hai bức tường cao 15m, dài 24m, ở cánh đông và cánh tây tại tòa kiến trúc nhà ga T2, thuộc Cảng hàng không Quốc tế Nội Bài, Hà Nội, hoàn thành năm 2019.
Và còn một số tác phẩm tranh tường đặc sắc khác với các tầm vóc quy mô khác nhau...Nhưng tựu trung, tất cả đã cho thấy tầm ảnh hưởng và sức lan tỏa nhanh, rộng - không chỉ giới hạn trong biên giới quốc gia - của thể loại tranh tường hoành tráng. Hiệu ứng cộng đồng từ các tác phẩm bích họa là đem đến sự cởi mở hơn, gần gũi hơn, thân thiện hơn và được chấp nhận trong lòng công chúng, có ảnh hưởng tích cực đến đời sống xã hội (văn hóa nghệ thuật được phổ biến giúp nâng cao nhận thức thẩm mỹ cộng đồng, cải thiện đời sống tinh thần, góp phần phát triển đời sống vật chất).
Cá nhân tôi, tôi không mấy thích dạng tranh tường gò bó trong không gian hẹp, mặc dù phải thừa nhận là đối với mảng không gian hẹp, nếu thực hiện một bức tranh tường "đúng cách" (bố cục phù hợp, đường nét phù hợp, màu sắc phù hợp, câu chuyện phù hợp...) với bàn tay của những người họa sĩ giỏi thì tranh tường đã giúp giải quyết bài toán "không gian hẹp, đơn điệu" một cách hiệu quả diệu kỳ! Tuy nhiên với tôi, tôi chỉ thực sự yêu thích những bức tranh tường trong không gian mở, thậm chí ở một địa điểm..."vắng lặng"! Vâng, vắng lặng, chỉ để khi "nó" xuất hiện thình lình trước mắt, tôi sẽ cảm thấy ngỡ ngàng và hạnh phúc, niềm hạnh phúc thầm kín của một "thợ vẽ" khi đột nhiên nhìn thấy sản phẩm đẹp đẽ của một đồng nghiệp (hữu danh, vô danh?) nào đó đã tạo nên và đặt trên đường đi của mình, như một món quà tinh thần tươi vui và duyên dáng, ít nhiều giúp cho những khách vãng lai, đường xa vơi bớt mệt mỏi...
Tôi cũng cảm thấy thích thú khi có cơ hội chụp ảnh với phông nền phía sau là một bức tranh tường xinh đẹp, thú vị (sở thích không khác với nhiều người - cả người lớn lẫn trẻ con - phải không?)
Thường khi gặp một bức tranh tường lớn ngoài trời, sẽ rất ấn tượng nếu đó là bức tranh miêu tả đầy sinh động về cuộc sống đường phố, đặc biệt mang đậm sắc màu địa phương. Tôi không thích các bức tranh sao chép phong cách Châu Âu đặt vào không gian Việt. Cảm giác vay mượn không vui chút nào!
Tuy vậy, đối với những dự án hợp tác trao đổi văn hóa nghệ thuật giữa các quốc gia lại là "đối tượng cảm xúc" khác của tôi. Ví dụ như thời gian gần đây trên kênh truyền hình quốc gia VTV1 đưa tin về việc có một bức tranh tường dài khoảng 30m, chạy dọc một đoạn bên bờ sông Seine (Paris - Cộng hòa Pháp), cũng là tác phẩm của nữ họa sĩ Nguyễn Thu Thủy cùng một số đồng nghiệp chọn đề tài sáng tác và thực hiện (vẽ các loài hoa đặc trưng của cả hai quốc gia Việt - Pháp), dự kiến hoàn thành ngày 22 tháng 06 năm 2019...Tin tức này đã đem lại cho tôi một cảm giác rất thích thú xen lẫn tự hào!
(Một ngày nào đó, tôi hy vọng lại được dạo bước tản bộ xuôi bờ dòng sông Seine để được tận mắt chiêm ngắm thành quả lao động nghệ thuật xuất sắc của các họa sĩ đồng bào mình ở một nơi cách xa Tổ quốc hàng nghìn km, giữa trung tâm "Kinh đô Ánh sáng" của thế giới...chẳng phải là rất đỗi tự hào về nền Mỹ thuật nước nhà sao?)...Trở lại với ấn tượng tranh tường Châu Âu, tôi nhớ cảm giác xúc động mạnh mẽ khi tôi nhìn thấy bức bích họa khá to lớn, chiếm trọn diện tích tường hông tòa nhà cao nhất ở Chamonix - một xã thuộc vùng Rhone-Alpes, nằm giữa tỉnh Haute-Savoie nước Pháp và thung lũng Aoste nước Ý), rất đặc sắc! Bức tranh vẽ một loạt chân dung những người đàn ông lớn tuổi, trong các tư thế đứng, ngồi khác nhau...Tôi không phải là nhà nghiên cứu lịch sử nên tôi không biết những nhân vật này là ai, là danh nhân địa phương được vẽ ghép, hay chỉ đơn thuần là những người có nghề nghiệp khác nhau đang nghỉ ngơi, làm mẫu cho họa sĩ vẽ...Nhưng nét cọ miêu tả chân dung nhân vật thật sống động, tôi có cảm giác họ đang khẽ di chuyển ngay sau lưng tôi, thậm chí như đang "rì rầm trò chuyện"... Tôi nghĩ mình đang quay trở lại thời kỳ nơi này mới thành lập, tôi đang đi trên những con đường lát đá không bằng phẳng, còn chưa in nhiều dấu chân thời khai mở đầu tiên...
Còn nhiều những bức tranh tường hiện diện rải rác khắp nơi trên những cung đường tôi đã đi qua dọc ngang nước Pháp...tiếc là vì lý do trục trặc kỹ thuật, tôi đã không lưu giữ được tất cả các bức ảnh chụp tranh tường mà tôi tâm đắc!
Ngoại trừ trường hợp đặc biệt duy nhất, không có ảnh chụp nhưng ký ức tôi mãi mãi không thể quên:
Trong một lịch trình tham quan hiếm hoi ở vương quốc Vatican nhỏ bé nằm ngay trong lòng thủ đô Rome của nước Ý xinh đẹp, tôi đã cực kỳ hân hạnh được chiêm ngắm (nhưng không được phép chụp lại bất kỳ một bức ảnh nào hay quay một video nhỏ nào) một tuyệt tác bích họa lừng danh thế giới: đó là tác phẩm "Sự phán xét cuối cùng" vẽ trên vòm trần Nhà nguyện Nhà Thờ Sistine bởi Michelangelo Buonarotti (1475 - 1564) - nhà điêu khắc, họa sĩ, nhà thơ, một nghệ sĩ xuất chúng thời Phục Hưng.rực rỡ.
Trong trí nhớ của tôi, chen giữa đám đông nghìn nghịt du khách thập phương đủ màu da, chủng tộc...vẫn là sự im lặng trịnh trọng, nghiêm cẩn và tò mò ngước nhìn trên cao vòi vọi...
Không thể diễn tả hết cảm xúc choáng ngợp khi được tận mắt nhìn thấy kiệt tác vĩ đại này!
Đó là bức bích họa quy mô nhất, kỳ diệu nhất mà tôi biết!
Nếu một ngày nào đó tôi còn được trở lại Rome, trở lại thăm Vatican vương giả và huyền bí, nhất định tôi sẽ lại tìm đến chiêm ngưỡng danh tác tuyệt trần ấy, và khi trở về, tôi sẽ kể say sưa những điều mắt thấy tai nghe, những cảm xúc đặc biệt mới mẻ về nghệ thuật tranh tường cho học trò của tôi - những học trò thực sự tâm đắc và cho những ai quan tâm, yêu mến loại hình sáng tạo thú vị này - đơn giản là truyền cảm hứng, thêm tình yêu cuộc sống./.
Vương Thái Ngân - Cần Thơ, 20/06/2019.
(Ảnh minh họa thuộc sở hữu từ nguồn cá nhân)
Chia sẻ một chút về nghệ thuật vẽ tranh tường...
Tôi không biết tại sao tôi chọn chủ đề này "mở hàng" đầu tiên cho chuỗi bài viết "Tình yêu cuộc sống" của tôi (chủ yếu là viết về cảm xúc cá nhân, không mang tính nghiên cứu học thuật)...Có lẽ chỉ đơn giản là vì trong thực tế tôi đang vẽ một bức tranh tường, tôi đang có cảm xúc, tranh tường giúp tôi cảm thấy yêu đời hơn, phấn chấn hơn...có lẽ chỉ vậy thôi)
Tôi đã từng đi qua nhiều thị trấn và làng mạc ở Pháp, một vài nơi ở Ý, tôi nhận thấy tranh tường có mặt ở nhiều nơi là không gian công cộng rộng lớn, không gian mở; ví dụ như bức vẽ về "cuộc đổ bộ Normandy" dưới chân một cây cầu vùng Bourgogne-Fanche-Comté, nơi con sông rẽ nhánh đến một bến tàu có du khách nhiều quốc gia tới lui nhộn nhịp...hoặc dọc đường vào thành Rome kỳ vĩ của nước Ý...không như ở Việt Nam mình, trước đây tranh tường chủ yếu hiện diện ở những không gian giới hạn trong các Cafe, các khu vui chơi giải trí khép kín (siêu thị, nhà hàng...) hoặc dễ thấy nhất là ở các trường Tiểu học, Mẫu giáo, Nhà trẻ...hoặc thi thoảng là ở nhà dân (trang trí nội - ngoại thất)...
Tuy nhiên cũng theo quan sát của tôi, tín hiệu tích cực là vài năm trở lại đây tranh tường đã bắt đầu "lấn sân" ra một số không gian công cộng với mục đích phục vụ cộng đồng dân cư như hàng loạt tranh vẽ trong các ngõ (hẻm) ở Sài Gòn, Hà Nội... hầu hết đã nhận đươc những phản hồi tích cực từ quần chúng, hoặc thậm chí có hẳn một "ngôi làng bích họa", "chịu chơi khoác áo tranh tường" và nghiễm nhiên biến thành một địa danh du lịch hấp dẫn (Làng chài Tam Thanh ở thành phố Tam Kỳ tỉnh Quảng Nam)...
Đặc biệt, trong những năm gần đây, các tác phẩm tranh tường khổng lồ mang đậm tính dân tộc của nữ họa sĩ - nhà báo Nguyễn Thu Thủy (tác giả ý tưởng "Con đường gốm sứ Hanoi Ceramic Mosaic Mural" nổi tiếng) và các đồng nghiệp, cộng sự cùng nhau thực hiện, từ công trình chào đón đại lễ 1000 năm Thăng Long - Hà Nội (bức tranh gốm nói trên) hoàn thành năm 2010, đã được Tổ chức Guinness thế giới công nhận là bức tranh gốm dài nhất thế giới - xấp xỉ 3,85km - đến các tác phẩm bích họa hoành tráng khác như:
- Bức "Vườn nhiệt đới Việt Nam" trang trí sân bay Đà Nẵng, phủ kín bốn mặt cây cột bê tông cao 7,4m, đường kính 6,4m, hoàn thành vào tháng 03 năm 2018, nhằm chào đón sự kiện Tuần lễ cấp cao APEC 2017;
- Hai bức tranh đầm sen khổng lồ có diện tích 360m2 - vẽ trên hai bức tường cao 15m, dài 24m, ở cánh đông và cánh tây tại tòa kiến trúc nhà ga T2, thuộc Cảng hàng không Quốc tế Nội Bài, Hà Nội, hoàn thành năm 2019.
Và còn một số tác phẩm tranh tường đặc sắc khác với các tầm vóc quy mô khác nhau...Nhưng tựu trung, tất cả đã cho thấy tầm ảnh hưởng và sức lan tỏa nhanh, rộng - không chỉ giới hạn trong biên giới quốc gia - của thể loại tranh tường hoành tráng. Hiệu ứng cộng đồng từ các tác phẩm bích họa là đem đến sự cởi mở hơn, gần gũi hơn, thân thiện hơn và được chấp nhận trong lòng công chúng, có ảnh hưởng tích cực đến đời sống xã hội (văn hóa nghệ thuật được phổ biến giúp nâng cao nhận thức thẩm mỹ cộng đồng, cải thiện đời sống tinh thần, góp phần phát triển đời sống vật chất).
Cá nhân tôi, tôi không mấy thích dạng tranh tường gò bó trong không gian hẹp, mặc dù phải thừa nhận là đối với mảng không gian hẹp, nếu thực hiện một bức tranh tường "đúng cách" (bố cục phù hợp, đường nét phù hợp, màu sắc phù hợp, câu chuyện phù hợp...) với bàn tay của những người họa sĩ giỏi thì tranh tường đã giúp giải quyết bài toán "không gian hẹp, đơn điệu" một cách hiệu quả diệu kỳ! Tuy nhiên với tôi, tôi chỉ thực sự yêu thích những bức tranh tường trong không gian mở, thậm chí ở một địa điểm..."vắng lặng"! Vâng, vắng lặng, chỉ để khi "nó" xuất hiện thình lình trước mắt, tôi sẽ cảm thấy ngỡ ngàng và hạnh phúc, niềm hạnh phúc thầm kín của một "thợ vẽ" khi đột nhiên nhìn thấy sản phẩm đẹp đẽ của một đồng nghiệp (hữu danh, vô danh?) nào đó đã tạo nên và đặt trên đường đi của mình, như một món quà tinh thần tươi vui và duyên dáng, ít nhiều giúp cho những khách vãng lai, đường xa vơi bớt mệt mỏi...
Tôi cũng cảm thấy thích thú khi có cơ hội chụp ảnh với phông nền phía sau là một bức tranh tường xinh đẹp, thú vị (sở thích không khác với nhiều người - cả người lớn lẫn trẻ con - phải không?)
Thường khi gặp một bức tranh tường lớn ngoài trời, sẽ rất ấn tượng nếu đó là bức tranh miêu tả đầy sinh động về cuộc sống đường phố, đặc biệt mang đậm sắc màu địa phương. Tôi không thích các bức tranh sao chép phong cách Châu Âu đặt vào không gian Việt. Cảm giác vay mượn không vui chút nào!
Tuy vậy, đối với những dự án hợp tác trao đổi văn hóa nghệ thuật giữa các quốc gia lại là "đối tượng cảm xúc" khác của tôi. Ví dụ như thời gian gần đây trên kênh truyền hình quốc gia VTV1 đưa tin về việc có một bức tranh tường dài khoảng 30m, chạy dọc một đoạn bên bờ sông Seine (Paris - Cộng hòa Pháp), cũng là tác phẩm của nữ họa sĩ Nguyễn Thu Thủy cùng một số đồng nghiệp chọn đề tài sáng tác và thực hiện (vẽ các loài hoa đặc trưng của cả hai quốc gia Việt - Pháp), dự kiến hoàn thành ngày 22 tháng 06 năm 2019...Tin tức này đã đem lại cho tôi một cảm giác rất thích thú xen lẫn tự hào!
(Một ngày nào đó, tôi hy vọng lại được dạo bước tản bộ xuôi bờ dòng sông Seine để được tận mắt chiêm ngắm thành quả lao động nghệ thuật xuất sắc của các họa sĩ đồng bào mình ở một nơi cách xa Tổ quốc hàng nghìn km, giữa trung tâm "Kinh đô Ánh sáng" của thế giới...chẳng phải là rất đỗi tự hào về nền Mỹ thuật nước nhà sao?)...Trở lại với ấn tượng tranh tường Châu Âu, tôi nhớ cảm giác xúc động mạnh mẽ khi tôi nhìn thấy bức bích họa khá to lớn, chiếm trọn diện tích tường hông tòa nhà cao nhất ở Chamonix - một xã thuộc vùng Rhone-Alpes, nằm giữa tỉnh Haute-Savoie nước Pháp và thung lũng Aoste nước Ý), rất đặc sắc! Bức tranh vẽ một loạt chân dung những người đàn ông lớn tuổi, trong các tư thế đứng, ngồi khác nhau...Tôi không phải là nhà nghiên cứu lịch sử nên tôi không biết những nhân vật này là ai, là danh nhân địa phương được vẽ ghép, hay chỉ đơn thuần là những người có nghề nghiệp khác nhau đang nghỉ ngơi, làm mẫu cho họa sĩ vẽ...Nhưng nét cọ miêu tả chân dung nhân vật thật sống động, tôi có cảm giác họ đang khẽ di chuyển ngay sau lưng tôi, thậm chí như đang "rì rầm trò chuyện"... Tôi nghĩ mình đang quay trở lại thời kỳ nơi này mới thành lập, tôi đang đi trên những con đường lát đá không bằng phẳng, còn chưa in nhiều dấu chân thời khai mở đầu tiên...
Còn nhiều những bức tranh tường hiện diện rải rác khắp nơi trên những cung đường tôi đã đi qua dọc ngang nước Pháp...tiếc là vì lý do trục trặc kỹ thuật, tôi đã không lưu giữ được tất cả các bức ảnh chụp tranh tường mà tôi tâm đắc!
Ngoại trừ trường hợp đặc biệt duy nhất, không có ảnh chụp nhưng ký ức tôi mãi mãi không thể quên:
Trong một lịch trình tham quan hiếm hoi ở vương quốc Vatican nhỏ bé nằm ngay trong lòng thủ đô Rome của nước Ý xinh đẹp, tôi đã cực kỳ hân hạnh được chiêm ngắm (nhưng không được phép chụp lại bất kỳ một bức ảnh nào hay quay một video nhỏ nào) một tuyệt tác bích họa lừng danh thế giới: đó là tác phẩm "Sự phán xét cuối cùng" vẽ trên vòm trần Nhà nguyện Nhà Thờ Sistine bởi Michelangelo Buonarotti (1475 - 1564) - nhà điêu khắc, họa sĩ, nhà thơ, một nghệ sĩ xuất chúng thời Phục Hưng.rực rỡ.
Trong trí nhớ của tôi, chen giữa đám đông nghìn nghịt du khách thập phương đủ màu da, chủng tộc...vẫn là sự im lặng trịnh trọng, nghiêm cẩn và tò mò ngước nhìn trên cao vòi vọi...
Không thể diễn tả hết cảm xúc choáng ngợp khi được tận mắt nhìn thấy kiệt tác vĩ đại này!
Đó là bức bích họa quy mô nhất, kỳ diệu nhất mà tôi biết!
Nếu một ngày nào đó tôi còn được trở lại Rome, trở lại thăm Vatican vương giả và huyền bí, nhất định tôi sẽ lại tìm đến chiêm ngưỡng danh tác tuyệt trần ấy, và khi trở về, tôi sẽ kể say sưa những điều mắt thấy tai nghe, những cảm xúc đặc biệt mới mẻ về nghệ thuật tranh tường cho học trò của tôi - những học trò thực sự tâm đắc và cho những ai quan tâm, yêu mến loại hình sáng tạo thú vị này - đơn giản là truyền cảm hứng, thêm tình yêu cuộc sống./.
Vương Thái Ngân - Cần Thơ, 20/06/2019.
(Ảnh minh họa thuộc sở hữu từ nguồn cá nhân)
Ý kiến bạn đọc
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
Tin mới
- - Hướng dẫn làm hồ sơ nhập học năm...
- - GIỚI THIỆU NGÀNH CAO ĐẲNG QUẢN LÍ...
- - GIỚI THIỆU CÁC CHUYÊN NGÀNH ĐÀO TẠO...
- - HỒNG TOÁN VÀ KHÁT VỌNG ĐẾN VỚI NGHỀ
- - Danh mục bài hát tham khảo thi...
- - NGÀY HỘI TƯ VẤN TUYỂN SINH – HƯỚNG...
- - Thông tin cuộc thi Sáng tác Ca...
- - LỊCH ÔN THI TỐT NGHIỆP 2018 - 2020
- - TƯỞNG NHỚ NGƯỜI THẦY, GIÁO SƯ, CỐ...
- - NHỚ QUÊ
FACEBOOK
Copyright © Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Cần Thơ. All rights reserved.
ĐC: 188/35A Nguyễn Văn Cừ - Q.Ninh Kiều - Tp Cần Thơ. Điện thoại: 0292 3899.027
Chịu trách nhiệm: T.S Trần Văn Nam - Phụ trách kỹ thuật: Nguyễn Minh Hoàn
Phụ trách nội dung: Lưu Ngọc Hiền - Phụ trách đồ họa: Bùi Thị Thanh Tâm - Logo: Đông Phương
Phụ trách hình ảnh: Trần Đức Thông - Và toàn thể cán bộ, giáo viên Trường
ĐC: 188/35A Nguyễn Văn Cừ - Q.Ninh Kiều - Tp Cần Thơ. Điện thoại: 0292 3899.027
Chịu trách nhiệm: T.S Trần Văn Nam - Phụ trách kỹ thuật: Nguyễn Minh Hoàn
Phụ trách nội dung: Lưu Ngọc Hiền - Phụ trách đồ họa: Bùi Thị Thanh Tâm - Logo: Đông Phương
Phụ trách hình ảnh: Trần Đức Thông - Và toàn thể cán bộ, giáo viên Trường